Kaplica zamkowa odzyskuje swój dawny blask

Remont kaplicy na Zamku Piastowskim w Raciborzu powoli zbliża się do końca… „Śląska Sainte-Chapelle” odzyskuje swój dawny blask. Położono już nowe tynki, oczyszczono kamieniarkę a dawne sedilia kanonickie zachwycają urodą. Detale architektoniczne, zwłaszcza gotyckie fragmenty kaplicy będą już wkrótce  podświetlone. Pozostały do wykonania posadzka kaplicy i kanał ekspozycyjny przy jej wschodniej ścianie. Jednak już teraz jest pięknie i kolorowo. Nam udało zajrzeć się do środka, dzięki uprzejmości wykonawcy robót. - Zapraszamy do obejrzenia zdjęć, by zobaczyć jak na chwilę obecną prezentuje się kaplica zamkowa - zachęca Grażyna Wójcik, dyrektor Agencji Promocji Ziemi Raciborskiej i Wspierania Przedsiębiorczości na Zamku Piastowskim w Raciborzu.

Architektura

Świątynia wraz z domem zamkowym została dostawiona do pierwszej partii murów od wschodu. Znajduje się we wschodnim skrzydle zamku, między budynkiem bramnym a głównymi obiektami zamkowymi. Kaplica stoi na fundamentach poprzedniej świątyni. Początkowo wolno stojąca. Wzniesiona jest na rzucie prostokąta o wymiarach 8,5 na 13 metrów, jest orientowana, murowana z cegły w wątku wendyjskim, otynkowana i posiada detale kamienne z ciosu.

Kaplica jest w typie salowym, trójprzęsłowa, sklepiona krzyżowo-żebrowo. Przęsło zachodnie (neogotyckie) jest nieznacznie węższe od pozostałych, sklepienie przęsła środkowego jest sześciopolowe, a przęsła wschodniego jest siedmiopolowe oraz posiada żebro poprzeczne na osi ściany wschodniej. W zworniku znajduje się neogotycki kartusz herbowy. Żebra przęseł wschodniego i środkowego pochodzą z przełomu XV i XVI wieku, ich przekrój to wałek z uskokiem. Żebra spływają w narożach i północnej ścianie na służki w formie kolumienek z kapitelami kielichowymi z końca XIII wieku. Kapitele udekorowane są motywami roślinnymi i kwiatowymi. Pomiędzy przęsłami znajdują się wiązki potrójnych służek. Ściana południowa posiada służki z przełomu XV i XVI wieku. Służki są profilowane i posiadają ogzymsowane kapitele. Służki od strony północnej są nadwieszone na wspornikach udekorowanych motywami roślinnymi, prawdopodobnie były częściowo zrekonstruowane w XIX wieku. Służki od strony południowej sięgają gzymsu, który obiega wnętrze na wysokości ław okiennych.

Okna kaplicy są rozglifione, dwudzielne oraz posiadają maswerki. Ściany boczne przęsła wschodniego i środkowego posiadają dwa dwudzielne ostrołukowe okna, natomiast ściana wschodnia dwa okna trójdzielne z laskowaniem. Znajduje się tam również maswerk z motywem rybiego pęcherza, który został prawdopodobnie zrekonstruowany. Okna od strony północnej posiadają maswerki o motywie trójliścia, także częściowo rekonstruowane. Pod oknami znajdują się sedilia. Pomiędzy służkami w części wschodniej ściany północnej znajdują się 3 wnęki, które są zamknięte trójlistnie i otoczone bogato profilowanymi obramieniami, których zamknięcia są lekko nadwieszone. W zwieńczeniu obecne są trójkątne wimpergi wraz ze stylizowanymi żabkami oraz krzyżami, których wykrój jest urozmaicony. U podstawy sediliów znajduje się gzyms. W środkowym przęśle od strony północnej znajdowało się przejście do zamku. Natomiast w części zachodniej znajduje się empora głębokości połowy przęsła. Świątynię opinają przypory z kamiennym gzymsem koronującym.

Kaplica posiadała dwukondygnacyjny układ. Górny poziom służył celom liturgicznym. Znajduje się tutaj neogotycki, murowany chór muzyczny, który wspierają dwie kolumny. Dolny poziom był albo oratorium grobowym Przemysła i jego rodziny, albo miejscem przechowywania świętych relikwii, pełnił rolę sanktuarium. Pierwszy cel wydaje się mało prawdopodobny, gdyż po śmierci Przemysł raciborski został pochowany w klasztorze dominikanów w Raciborzu. Krypta pod kaplicą posiada sklepienie kolebkowo-żebrowe pochodzące z 2 połowy XVII wieku wsparte na dwóch filarach oraz na kielichowych wspornikach umiejscowionych w ścianach obwodowych. W zachodniej części znajduje się kruchta.

Na zewnątrz budynku w narożach wschodnich, a także przy przęśle zachodnim znajdują się szkarpy trójuskokowe. Kaplica posiada trójkątne szczyty. Fasada zachodnia obiektu jest neogotycka, posiada portal i szczyt, który przechodzi w wieżyczkę zwieńczoną iglicą.

Kaplica zamkowa od połowy XIX wieku, ze względu na swój wysoki poziom artystyczny, nazywana jest perłą  górnośląskiego gotyku. Budowla nazywana jest również śląską Sainte-Chapelle.

Źródło: www.wikipedia.org